MES ile Proses Kontrol Verileri Nasıl Analiz Edilir?
25.09.2025

Modern üretim ortamlarında süreçlerin kalitesi ve sürekliliği, proses kontrol verilerinin doğru şekilde analiz edilmesine bağlıdır. MES (Manufacturing Execution System) çözümleri, sahadan alınan verileri anlık olarak toplar ve analiz edilmek üzere anlamlı hale getirir. Böylece üretim sürecinin her aşaması takip edilebilir ve hızlı müdahaleler mümkün hale gelir.
Proses kontrol verileri, sıcaklık, basınç, hız, zamanlama gibi üretim sürecine doğrudan etki eden sayısal verilerdir. Bu veriler anlık olarak izlenerek kalite kontrol sağlanır ve verimlilik artırılır. MES sistemleri, bu verileri sadece toplamakla kalmaz; aynı zamanda analiz araçlarıyla destekler ve yönetime karar alma gücü sunar.
1. Sensör ve cihazlardan veri toplama
MES sistemleri, üretim hatlarındaki sensörler ve PLC gibi cihazlardan gelen verileri doğrudan alabilir. Bu sayede manuel giriş hatalarının önüne geçilir ve yüksek doğrulukta veri elde edilir.
2. Anlık veri izleme panelleri
MES çözümleri, proses verilerini gerçek zamanlı olarak izlemek için özel dashboard’lar sunar. Operatörler ve yöneticiler bu paneller üzerinden üretim parametrelerini anlık olarak kontrol edebilir.
3. Değişim analizi (trend analizi)
Toplanan proses verileri zaman bazlı olarak analiz edilerek trendler ortaya çıkarılır. Bu sayede parametrelerdeki olumsuz sapmalar önceden fark edilebilir.
4. Uyarı ve alarm eşikleri tanımlama
MES sisteminde belirli veri aralıkları için toleranslar belirlenebilir. Eğer bir veri bu aralık dışına çıkarsa sistem otomatik olarak uyarı verir veya süreci durdurabilir.
5. SPC (Statistical Process Control) entegrasyonu
İleri düzey MES çözümleri, İstatistiksel Proses Kontrol (SPC) analizlerini destekler. Bu analizler sayesinde süreç içi değişkenlik kontrol altına alınır ve kalite dalgalanmaları engellenir.
6. KPI’lara göre değerlendirme
Veriler, üretim hattı için belirlenen anahtar performans göstergeleri (KPI) ile karşılaştırılarak değerlendirilir. Böylece performans ölçümleri objektif ve standart hale getirilir.
7. Tarihçelendirme ve veri arşivleme
Proses kontrol verileri geçmişe dönük analizler için dijital ortamda saklanır. Bu sayede belirli dönemlerdeki performanslar kolaylıkla karşılaştırılabilir.
8. Grafik ve görselleştirme araçları
MES yazılımları, verileri sadece tablo şeklinde değil; grafik, ısı haritası ve gösterge panelleri ile de sunabilir. Görsel analiz, hızlı yorumlama ve karar alma süreçlerini kolaylaştırır.
9. OEE (Overall Equipment Effectiveness) hesaplaması
Proses kontrol verileri, makine verimliliğini ölçen OEE analizinde de önemli rol oynar. Kullanılabilirlik, performans ve kalite oranları doğru veri analizi ile net şekilde ortaya çıkar.
10. Karar destek sistemlerine entegrasyon
MES üzerinden analiz edilen veriler, üst seviye ERP ya da BI sistemlerine aktarılabilir. Bu sistemler üzerinden yöneticiler stratejik kararlarını daha sağlam temellere dayandırabilir.
MES ile proses kontrol verilerinin analizi, üretim sürecinde şeffaflık, hız ve kaliteyi beraberinde getirir. Böylece işletmeler, veriye dayalı kararlarla rekabet gücünü artırabilir ve üretim risklerini minimumda tutabilir. Dijitalleşen sanayi dünyasında, proses kontrol verilerinin doğru şekilde analiz edilmesi sürdürülebilir başarı için vazgeçilmezdir.